Yaşlanma ile birlikte merkezi sinir sisteminde oluşan hücre kayıpları; algılama, bilgi işleme ve kavrama, koordinasyon, dikkatini verme ve hatırlama, yeni şeyler öğrenme, problem çözme gibi pek çok yeteneği olumsuz yönde etkilemektedir.

Günlük aktivitelerin yerine getirilmesinin güçleşmesine, acil ve incelikli düşünmeyi gerektiren kararlarda yanlışlıklar görülebilmesine yol açan bu süreçle baş etmek elbette mümkün.

Okumak, yaş alırken karşılaşılan bu süreçle baş edebilmenin en etkili yollarından biridir. Yaşlılıkta yetenek ve kabiliyetlerin en üst düzeyde kullanılması ve yaşam kalitesinin yükselmesinde kitap, en etkili araçlardan bir tanesidir. Kitap okumayı alışkanlık haline getiren bireyler, bu alışkanlığın kendilerine ileri yaşlarında sağlayacağı önemli avantajlara sahip olur.

Okumanın Sağlayacağı Avantajlar

Günlük yaşamın stresinden uzaklaşır: Düzenli kitap okuyanlarda stres daha az görülür. Çünkü okuduğu süre boyunca bulunduğu dünyadan ayrılarak, zihnen farklı dünyalara gider. Stres kontrolü yapmak zorunda kalmaz, ruhu dinlenir ve daha dinç hale gelir. Düzenli kitap okuyan biri, başına gelen olaylar karşısında çok yönlü düşünerek zihninde kurgular yapabilir ve odaklanma konusunda daha az sorun yaşar.

Zekâ ve hafıza üzerinde olumlu etkileri vardır: Düzenli okumak, Alzheimer hastalığına karşı koruyucu etki yapar. Kitap okuma alışkanlığı, zekâ üzerinde geliştirici ve yenileyici bir etkiye sahiptir. Ayrıca dikkat dağınıklığı olan kişiler, düzenli kitap okuduklarında, hafıza zayıflıklarından kaynaklanan sorunlarda azalmalar görülmektedir. Düzenli şekilde kitap okuyanlar, başlarına gelen olaylar karşısında çok yönlü düşünebilir, zihinlerinde kurgular yapabilir ve odaklanma konusunda daha az sorun yaşar.

İletişim becerileri artar, hayal gücü gelişir: Düzenli okuma alışkanlığına sahip olan kişilerin kelime dağarcıkları ve analitik düşünme yetenekleri gelişir. Kendilerini daha rahat ifade edebileceklerinden iletişim becerileri de artar. Okudukları kitaplar sayesinde birçok bilgi edinir, gitmediği yerlere gider, geçmişe ve geleceğe yolculuk yaparak zihin dünyalarında farklı imge ve olguları bir araya getirebilir. Bu da hayal gücünü genişletirken, özgün olma ve özgün üretim yapabilme yeteneklerinin gelişmesini sağlar.

Düzenli Okuma Alışkanlığı Özgüveni Yükseltir

Özgüveni artar: Düzenli kitap okumak insanın bilgi dağarcığını artırır. Bu sayede kişi, karşılaştığı engelleri daha kolay aşar. Girdiği tartışmalarda dahi okumanın insana kattığı bilgi, kültür, olgunluk kişiye özgüven ve sağlam bir alt yapı sağlar.

Konsantrasyonu gelişir: Düzenli kitap okuyan kişiler, okumayanlara nazaran zihinlerini herhangi bir konuya odaklama konusunda daha başarılıdırlar.

Yazma yetenekleri gelişir: Artan kelime haznesi, bilgi birikimi ve kendini ifade etme gücünün gelişmesiyle birlikte duyguları ifade ve yazma yeteneği de bunlara paralel olarak gelişir.

Uyumayı kolaylaştırır: Uyumadan önce kitap okumak, zihni boşattığı için uykuya daldıktan sonra da uykunun kalitesini arttırır. Yapılan araştırmalar bunu desteklemektedir. Araştırmalara göre ayrıca uyumadan önce kitap okumak, beynin temel fonksiyonlarını sağlamlaştırırken, Alzheimer hastalığına yakalanma riskini önemli ölçüde düşürür.

Ufuk TELÖR
Sosyolog
İBB Darülaceze Müdürlüğü